Oj dawno nie czytałem niczego Pawła Huelle. Ostatnia jego książka, po jaką sięgnąłem to był „Castorp”, tyle że nie zaraz po wydaniu, a jakoś parę lat później. Niemniej przerwę miałem długą, a niezrozumiałą, bo styl, pióro i historie Pana Huelle zawsze mi się podobały. „Talitę” kupiłem w ciemno, nie sprawdziwszy nawet, że to zbiór opowiadań. No i zacząłem to czytać jak powieść. A pierwsza historia ma taki nastrój, rozmach i potencjał, że aż grzech, że kończy się, tu gdzie autor postanowił. Narratorką jest samotna, wiejska, ale wykształcona kobieta. To ona pierwsza spotyka nieznajomego wędrowca, zakonnika i zgadza się go nakarmić i przenocować w zamian za dowolną pracę. Czas nie jest sposobny ku temu, bo właśnie trwają przygotowania do pogrzebu. A pogrzeb ten tradycyjny, w chacie, z czuwaniem, z żałobnikami. Co gorsza zmarła jest siostrzenicą bohaterki, dziewczynką raptem dwunastoletnią. I cały ten koszmar przytłacza. Lekarz, który próbował dziecko ratować, ale martwe do domu przyniósł. Mąż siostry, który nigdy chyba do końca nie potrafił się zdecydować, którą z sióstr wybrać. Wreszcie sama zmarła, która może jednak nie musi być całkiem martwa. A w tym ten zakonnik, cichy, pociągający, tajemniczy, znikąd. I jeszcze pies się kręci jakby był kim więcej. Ile to wątków dałoby się pociągnąć dalej, ilu rzeczy dociec? W tej grozie, smutku, niepogodzeniu i żalu. A tu w kolejnym tekście jest już o młodej Żydówce – Ryfce, która do lasu ze swoimi przez Niemców pognana została. Tam strzały padły nad rowem wykopanym. Na ciała wapno się polało. Ale Ryfka przeżyła. Przeżyła na trochę, by w bryłę lodu się obrócić na macewie dziadka-cudotwórcy. I cud się stał z jej ciałem, czego Niemcy zrozumieć nie mogli, choć bardzo chcieli. „Most” to wspaniała historia o ojcu fizyku, który głowił się nad tajemnicą materii. Gdzieś we wczesnym PRL’u, to było, na Mazurach, gdzie uciekł z żoną z pogromów wołyńskich. I nastoletni syn obserwował, jak jego tata przerzuca linę nad głębokim, kolejowym wąwozem, przez most zniszczony. I po tej linie jak akrobata przechodzi ostrożnie. Ale raz mu nie wystarcza ryzyka. Wymyka się na kolejne próby i za każdym razem coraz cieńszą linę zabiera. Syn odkrywa w książce o legendarnych mostach, że są gdzieś wierzenia o moście zerwanym, a jakoby wciąż do przejścia i dociera do niego, że ojciec w końcu bez liny wyruszy, by nad wąwozem przejść.
Jest tu też opowiadanie „Koncert”, wzorowo romantyczne, o młodej Polce, pianistce planującej wyjazd na nauki do Paryża i austriackim dziedzicu o polskich korzeniach, którzy poznali się latem 1914 roku. Był tragiczny lot balonem, plotki o dziwnym koncercie w szczerym polu, wspólne przejażdżki konne, robienie zdjęć, a wreszcie pierwsze pocałunki. Mogło być wszystko, a w każdym razie tak wiele, ale wybuchła ta „śmieszna wojna”, gdzieś w dalekim Sarajewie. Zostały dwa listy, już z bardzo daleka. Pełna pasji jest też „Cyganka”, bo choć między dziećmi historia się rozgrywa, z wyprawą do kina na seans o „Winnetou”, to przecież wszystko tu jak w dorosłych opowieściach. Jest podglądanie w rzece, nieufność, zdobywanie pieniędzy na randkę, pierwsze oczarowanie… a do tego prawdziwy cygański tabor, w końcu przez chuliganów rozpędzony. A wyprawa na Ukrainę, w bardziej współczesnych już czasach, gdy samochód się popsuł i trzeba było w podłym hotelu się zatrzymać, w mieście znanego Cadyka? Kolega myśli, jak poderwać urodziwą Galinę, a bohater do przeszłości bardziej wzdycha. Większość zdarzeń trzyma się jednak w tym zbiorze okolic Trójmiasta i czasów bezpiecznie minionych. Dwa teksty nieco odstają od reszty i nieco psuja styl zbioru. Dwa o mnichach, jakby baśniowe („Dąb” i „Miasto”), które językiem i stylem jakoś nie pasują. Ale generalnie pięknie się czyta te historie, czuje ich czas oraz przeżywane w nich emocje. I życia w nich tyle, pragnień, a czasem potrzeby odmiany świata na lepszy, bardziej ludzki, a może taki z ludzkich mrzonek i wyobrażeń? Nie ma co przepuszczać tomów prozy Pawła Huelle. Szkoda każdej okazji.