„Pasażer” – Cormac McCarthy

Dopełnienie historii opisanej w „Stella Maris” może trochę zaskoczyć. Ukochany brat Alicji – bohaterki poprzedniej części, wbrew diagnozom lekarzy – przeżył. Niestety zanim wrócił do żywych, Alicja – pacjentka zakładu psychiatrycznego, postanowiła zakończyć swoje życie. W „Pasażerze” wracamy jeszcze do ostatnich dni Alicji, do jej rozmów z wyimaginowanym „Dzieciakiem”. Bobby po ośmiu latach od akcji „Stella Maris” (ta część rozgrywa się głównie w 1980 roku) nie może pogodzić się ze śmiercią siostry. Właściwie żyje trochę siłą rozpędu. Pracuje jako nurek do zadań specjalnych. Jedno ze zleceń okazuje się podwójnie niebezpieczne. Wrak samolotu kryje w sobie zagadkę. Nie ma czarnej skrzynki i brakuje w nim jednego z pasażerów. Wypadkiem interesują się służby federalne. Wydaje się, że wiążą tę zagadkę z osobą Bobby’ego – syna znanego naukowca z projektu Manhattan. Ich śledztwo coraz bardziej ingeruje w losy głównego bohatera. On jednak przede wszystkim próbuje rozliczyć się z własnym życiem, miłością do siostry, relacją z ojcem. McCarthy wrzuca do tej powieści pewne wątki i ślady sensacyjno-kryminalne, ale nie oczekujmy rozstrzygnięć i wyjaśnień. To raczej „Proces” Kafki, w którym są śledczy, jest wina i ofiara – brakuje tylko prawdy. Bobby żałuje kilku poniesionych w miarę rozwoju akcji strat, ale jego życie zmierza już w odwrotną stronę, niż mogłoby przebiegać, gdyby Alicja żyła. Ale to nie jest też melodramat – nawet tak ekscentryczny, jak przystało na nieszczęśliwą miłość rodzeństwa. McCarthy nie byłby sobą, gdyby nie drążył tutaj kolejny raz kwestii sensu ludzkiej egzystencji, czy raczej braku sensu. Bobby zbliża się wciąż do mroku. Jego jedyną troską jest, by z jego pamięci nie przepadł obraz siostry. Żeby towarzyszył mu w ostatniej chwili niknącej świadomości. Nie ma jasnej strony egzystencji – są tylko niespełnione marzenia. Są też tajemnice, których lepiej nie zgłębiać. „Pasażer” to jak zawsze mocna proza. Tym bardziej poruszająca, że to już ostatnie słowa jakie ofiarował nam ten wielki, amerykański literat.